लाट उष्णतेची; घ्या काळजी आरोग्याची

आपल्या आरोग्याची काळजी घेणे आपल्याच हाती असते. केवळ आपलं किंवा आपलेच कुटुंबिय नव्हे तर आपले हितसंबंधी आणि पर्यायाने संपूर्ण समाजाची जबाबदारी कळत नकळत आपल्यावर असतेच. कारण आपण याच समाजाचा एक घटक असतो. तेव्हा या सर्वांची थोडी काळजी घेणे गरजेचे आहेच. सध्या उष्माघाताची मोठी लाट सर्वत्र आलेली आहे. त्यापासून बचाव हे आपले पहिले कर्तव्य आहे. त्यासाठी थोडी काळजी घ्याच...अगदी साध्या आणि सोप्या उपाययोजनांद्वारे आपण उष्माघातापासून आपले संरक्षण करु शकतो. चला तर मग काळजी घेऊ, उष्माघातापासून संरक्षण करु यासाठी एवढेच करा.

काय करावे

उष्माघातापासून बचाव करण्यासाठी काय करावे हे सांगताना अगदी साध्या बाबी सांगितल्या आहेत.

• तहान लागलेली नसली तरीसुद्धा जास्तीत जास्त पाणी पिण्यात यावे.
• हलकी, पातळ व सच्छिद्र सुती कपडे वापरावेत.
  
• बाहेर जाताना गॉगल्स, छत्री, टोपी, बुट व चपलाचा वापर करण्यात यावा.
  
• प्रवास करताना पाण्याची बाटली सोबत घ्यावी.
  
• आपण उन्हात काम करीत असाल तर डोक्यावर टोपी किंवा छत्रीचा वापर करावा.
  
• ओल्या कपड्यांनी डोके, मान व चेहरा झाकण्यात यावा.
  
• अशक्तपणा, स्थुलपणा, डोकेदुखी, सतत येणारा घाम इत्यादी उन्हाचा चटका बसण्याची चिन्हे ओळखावीत.
  
• चक्कर येत असल्यास तत्काळ डॉक्टरांना दाखवावे.
  
• हलगर्जीपणा करु नये.

काय करु नये

• लहान मुले किंवा पाळीव प्राण्यांना बंद असलेल्या व पार्क केलेल्या वाहनात ठेऊ नये.
• दुपारी 12.00 ते 3.30 या कालावधीत उन्हात बाहेर जाणे टाळावे.
• गडद, घट्ट व जाड कपडे घालण्याचे टाळावे.
• बाहेर तापमान अधिक असल्यास शारिरीक श्रमाची कामे टाळावीत.
• उन्हाच्या कालावधीत स्वयंपाक करण्याचे टाळावे.
• तसेच मोकळ्या हवेसाठी स्वयंपाक घराची दारे व खिडक्या उघडी ठेवण्यात यावी.

उष्णतेच्या लाटेमुळे शारिरीक ताण पडून मृत्यू होण्याची शक्यता आहे. उष्णतेच्या लाटेमुळे होणारे गंभीर परिणाम टाळण्यासाठी काही उपाययोजना आवश्यक आहे. त्यामुळे निश्चितच फायदा होऊ शकतो. यासाठी काय करावे व काय करु नये या बाबींकडे थोडे लक्ष द्यावे आणि आपले आरोग्य सांभाळावे.

लेखक - डॉ.राजू पाटोदकर,
जिल्हा माहिती कार्यालय, रायगड-अलिबाग.