कुंजलता

कुंजलता

(इं. काऊशीप क्रीपर, लॅ. पर्गुलॅरिया मायनर, कुल-अ‍ॅस्क्लेपीएडेसी). ही वनस्पती मूळची हिमालयातील असून ती विस्तृत, बहुशाखित (पुष्कळ फांद्यांची) आणि वेढे देत चढणारी वेल आहे.

पाने सु. ७.५—८.० सेंमी. लांब, अंडाकृती, तळाशी हृदयाकृती व टोकदार असतात. फुले एप्रिल-जूनमध्ये येतात व ती पिवळसर हिरवी असून त्यांना मंद मधूर वास असतो. त्यांचे फुलोरे कुंठित व चामरकल्प असतात [ →अ‍ॅस्क्लेपीएडेसी;  पुष्पबंध]. ही वेल तिच्या सुवासिक फुलांमुळे फार मोठ्या प्रमाणात बागेतून लावली जाते. फुलांपासून अत्तर काढतात.

हर्डीकर, कमला श्री.

कुंजलतेची अभिवृद्धी छाट (फाटे) कलमांनी अगर दाब कलमांनी  करतात. लागवडीसाठी सर्व प्रकारची जमीन चालते. जमीन उन्हाळ्यात १५ ते २० सेमी. खोल खणून, तापू देऊन, खत घालून चांगली मशागत करतात.

कलमे पावसाळ्यात कायम जागी लावतात. ती चिकटून वेल वाढू लागले म्हणजे मांडवावर चढवितात. जरूरीप्रमाणे खतपाणी देऊन, छाटणी करून त्यांना योग्य आकार देतात.

लेखक: चौधरी, रा. मो.

स्त्रोत: मराठी विश्वकोश