देठावरील भुरी नियंत्रणाची काळजी

देठावरील भुरीच्या नियंत्रणासाठी बुरशीनाशकांचा वापर

सर्वच द्राक्ष विभागांमध्ये वातावरण पुढील आठवड्यात निरभ्र राहण्याची शक्‍यता आहे. सांगली, सोलापूर या भागांमध्ये रविवार, सोमवारपर्यंत वातावरण अधूनमधून अंशतः ढगाळ राहण्याची शक्‍यता आहे. वातावरण ढगाळ झाले तरीसुद्धा पावसाची शक्‍यता नाही. सर्व विभागांमध्ये कमाल तापमान 32 ते 35 अंश सेल्सिअसपर्यंत जाईल. सकाळचे तापमान 15 अंशांच्या पुढे राहील. त्यामुळे सर्वसाधारणपणे कोणत्याही रोगाचा धोका नाही.

नाशिक विभागातील बहुतांशी बागामध्ये घड पेपरमध्ये झाकले गेले आहेत. म्हणूनच बागेमध्ये पानावरती किंवा काड्यावरती भुरी दिसली, तरीसुद्धा घडापर्यंत पोचणार नाही किंवा घडावरती पेपर लावण्याआधी घडावर भुरी असल्यास वरील फवारणी केल्यानंतर घडावरील भुरी नियंत्रित होणार नाही. म्हणून पेपर लावण्याआधी घडावरची भुरी किंवा बागेतील पानांवरील किंवा काडीवर भुरींचे नियंत्रण चांगल्या प्रकारे करून घेणे आवश्‍यक आहे. शेवटचे काही दिवस (मण्यात पाणी भरल्यापासून काढणीपर्यंत) सर्वसाधारणपणे सर्व प्रकारच्या बागांतील फवारण्या कमी करायच्या असतात. शेवटच्या काही दिवसांमध्ये बागेमध्ये ढगाळ वातावरण राहिल्यास भुरीचा प्रादुर्भाव होऊ शकतो. अशा वेळी बुरशीनाशकांचा वापर अतिशय सावधपणे केला पाहिजे. फुलोऱ्याच्या नंतरच्या अवस्थेमध्ये भुरीचे नियंत्रण चांगले झालेले नसल्यास देठावरील भुरी येऊ शकते. काही वेळा बाग मण्यात पाणी भरल्यानंतरच्या अवस्थेमध्ये असताना ढगाळ किंवा हलक्‍या वळवाच्या पावसाची शक्‍यता असते. अशा पावसानंतर वाढलेल्या आर्द्रतेमध्ये देठावर भुरी येण्याची शक्‍यता असते. देठावरील भुरी नियंत्रित करण्यासाठी शक्‍यतो ट्रायझोल बुरशीनाशकांचा वापर करणे टाळावे. कारण अशा बुरशीनाशकांचा वापर झाल्यानंतर बागेमध्ये रेसिड्यूचा धोका असतो.

देठावरील भुरीच्या नियंत्रणासाठी खालील गोष्टी वापरणे शक्‍य आहे

1. सल्फर (80 डब्ल्यूजी) दीड ते दोन ग्रॅम प्रति लिटर फवारणीसाठी वापरणे. चांगल्या रीतीने व छोट्या ड्रॉपलेटच्या फवारणी यंत्राने फवारणी केल्यास डाग राहत नाहीत. घडावर ओघळून येईपर्यंत फवारलेले द्रावण मण्यावर ओघळून येईपर्यंत फवारू नये.
2. पोटशिअम बाय कार्बोनेट 7.5 ते 10 ग्रॅम प्रति लिटर प्रमाणे फवारावे. पोटॅशिअम बायकार्बोनेट चांगल्या दर्जाचे असणे आवश्‍यक आहे. 10 ग्रॅमपर्यंत फवारणी केल्यानंतरही मण्यावर डाग येणार नाहीत. या फवारणीनंतर जैविक नियंत्रणासाठी उपयुक्त असे बॅसिलस सबटिलीस किंवा स्युडोमोनस फ्लुरोसन्स या जिवाणूजन्य घटकांचे फॉरम्युलेशन 5 ग्रॅम प्रति लिटर प्रमाणे मिसळून फवारल्यास जिवाणू चांगले काम करतात. फळाच्या पृष्ठभागावरती आधी वापरलेल्या बुरशीनाशकांचे रेसिड्यू राहिलेले असल्यास त्यांना लवकर व वेगाने कमी करण्यासाठी पोटॅशिअम बायकार्बोनेट व वापरलेले जिवाणू या घटकांची चांगली मदत होते.
3. काढणीच्या एक-दोन दिवस आधी देठावरील भुरी दिसल्यास बागेमध्ये उपलब्ध असलेले बोअरवेलचे क्षारयुक्त पाणी फवारण्यासाठी वापरावे. अशा पाण्याचा पीएच 8 पर्यंत असल्यास व त्यामध्ये पाच ग्रॅमपर्यंत पोटॅशिअम बायकार्बोनेट मिसळून फवारल्यास देठावरील भुरीला चांगल्या प्रकारे नियंत्रित करता येते.
4. कायटोसॅन (सहा टक्के) दोन ते तीन मिलि प्रति लिटर प्रमाणात घडावर फवारल्यास मण्यावरील किंवा देठावरील भुरी नियंत्रित होऊ शकते. तसेच घडांचा काढणीनंतर साठवणीचा कालावधी वाढू शकतो. घडांवर काढणीनंतर येणारी कूज कमी होते. कायटोसॅनची फवारणी देशांतर्गत वापरल्या जाणाऱ्या द्राक्षामध्ये उपयोगी राहील. निर्यातीच्या द्राक्षामध्ये याची शिफारस करता येणार नाही.

स्त्रोत: अग्रोवन