बऱ्याचदा किडीस अधिक प्रमाणात बळी पडणारे एखादे पीक अल्पशा क्षेत्रावर मुख्य पिकापूर्वी घेतल्यास त्याकडे मोठ्या प्रमाणावर किडींना आकर्षून त्यांचे नियंत्रण करता येते. या पद्धतीचा अवलंब करताना किडींना आपल्याकडे आकर्षित करणारे पीक म्हणजे सापळा पीक. अशा पिकाचा मुख्य पिकाआधी किंवा त्यावर सातत्याने बारीक लक्ष ठेवून त्यावरील किडींचा नायनाट वेळीच करावा.
कपाशीचे पीक घेताना त्यासोबत काही मोजकी भेंडीची रोपे घेऊन त्याकडे ठिपक्यांची बोंडअळी, तसेच तुडतुडे आकर्षून घेता येतात; मात्र पुढे ही कीड भेंडीकडून कपाशीकडे स्थलांतरित होण्यापूर्वी भेंडी नष्ट करावी. कपाशीत तूर हे मिश्रपीक घेतल्याने कपाशीवर करडे सोंडे कमी होताना दिसतात.
सोयाबीन पिकात स्पोडोप्टेरा लिट्युरा, केसाळ अळी, विविध उंटअळ्या, नागअळी आदींचा प्रादुर्भाव होतो. त्यांचे नियंत्रण करण्यासाठी सोयाबीन पेरणीपूर्व शेताच्या चारी बाजूने एरंडीचा सर वाढवणे लाभदायक असते. एरंडीवरील कीटक रासायनिक फवारणीद्वारे नियंत्रित करता येतात.
कोबी, फ्लॉवर इत्यादी पिकांत दर 17 ओळींनंतर एक सर मोहरीचा घेऊन आपण या पिकातील डायमंड बॅक मॉथ (प्लूटेला झायलोस्टेला) या किडीची तीव्रता कमी करू शकतो. मोहरी मात्र मुख्य पिकापूर्वी तीन आठवडे आधी पेरावी, त्यावरील कीटक शिफारशीत कीटकनाशकाच्या फवारणीने नियंत्रित करावेत.
स्पोडोप्टेरा व केसाळ अळीच्या किडींना आकर्षित करण्यासाठी सापळा पीक म्हणून एरंड, जट्रोफा, ज्वारी यांची बांधावर व शेताच्या कडेने लागवड करावी. सापळा पिकावरील अळ्या वेचून नष्ट कराव्यात.
मुख्य पिकात काही ठिकाणी ताग, भुईमूग घेतल्यास हुमणीचा प्रादुर्भाव लक्षात येतो. त्या पिकांखालील हुमणीच्या अळ्या मारता येतात. कापसात भेंडी, अंबाडी ही पिके घेतल्यास ठिपक्याची बोंड अळी कमी होते.
स्त्रोत : अग्रोवन
अंतिम सुधारित : 10/7/2020
सातारा जिल्ह्यातील गोळेवाडी (ता. कोरेगाव) येथील ना...
पूर्वहंगामी ऊस लागवडीत पिकाची वाढ होत असताना थंडीच...
वर्धा जिल्ह्यातील आर्वी तालुक्यात खरिपात प्रामुख्य...
पीक संरक्षण हा शैती व्यवसायातील महत्त्चाचा घटक आहे...