अझोला - पशुखाद्यासाठी वापर

• अझोला जलशैवालासारखे दिसणारे तरंगते फर्न आहे
• सामान्यपणे अझोला तांदुळाच्या शेतात किंवा उथळ पाण्याच्या जागी उगविण्यात येते
• ह्याची वाढ फार भराभर होते

• प्रथिने, आवश्यक एमिनो ऍसिडस्, जीवनसत्वे (व्हिटॅमिन ए, बी 12 आणि बीटाकेरोटिन) वाढ आणि खनिजांसाठी जसे कॅल्शियम, फॉस्फोरस, पोटॅशियम, लोह, तांबे, मॅग्नेशियम यांनी परिपूर्ण आहे
• शुष्क वजन आधारित, याच्यामध्ये 25-35 टक्के प्रथिने, 10-15 टक्के मिनरल आणि 7-10 टक्के ऍमिनो ऍसिडस्, बायोऍक्टिव्ह पदार्थ आणि बायो-पॉलिमर्स
• याच्यात उच्च प्रथिने आणि निम्न लीनिन कंटेंट असूनसुध्दा जनावरांना सुलभतेने पचणारे
• अझोला घन आहारात मिसळून किंवा नुसतेच अझोला जनावरांना देऊ शकतो
• अझोला हे पोल्ट्री, शेळ्या-मेंढ्या, डुकरे आणि ससे यांना ही दिला जाऊ शकतो

• जमीन सारखी व स्वच्छ करून घेण्यात येते
• आयताकार स्वरूपात विटा आडव्या टाकल्या जातात
• विटांनी तयार करण्यात आलेल्या आयताकाराच्या मार्जिनला झाकणारी 2mX2m मापाची एक पातळ यूव्ही स्टॅबिलाइझ्ड शीट टाकली जाते
• 10-15 किलो चाळून बारीक केलेली माती सिल्प्यूलाइन पिट वर टाकण्यात येते
• 2 किलो शेणाचे स्लरी तयार करण्यात येते आणि 30 ग्राम सुपर फॉस्फेट 10 लिटर पाण्यात मिसळून, शीटवर टाकण्यात येते. पाण्याची पातळी 10 सेमी वाढविण्यासाठी आणखी पाणी टाकण्यात येते.
• सुमारे 0.5 ते 1 किलो शुध्द मदर अझोला कल्चर बी, माती व पाणी  एकसारखे करून अझोला बेड वर पसरतात. अझोलाच्या रोपांवर तात्काळ पाणी शिंपडावे.
• एका आठवड्याच्या काळात, अझोला बेड वर सर्वत्र पसरतो आणि एखाद्या जाड्या चटईसारखा दिसतो.
• 20 ग्राम सुपर फॉस्फेट आणि सुमारे 1 किलो गाईचे शेण 5 दिवसांत एकदा मिसळण्यात आले पाहिजे ज्यायोगे अझोलाची लवकर वाढ आणि रोजची 500 ग्रामची उपज कायम राहील.
• मायक्रोन्यूट्रिंट मिक्स ज्यामध्ये मॅग्नेशियम, लोह, तांबे, गंधक इत्यादि देखील आठवड्यातून एकदा मिसळावे म्हणजे अझोलातील खनिज घटकांची वाढ होईल.
• 30 दिवसांतून एकदा, सुमारे 5 किलो बेड माती ताज्या मातीने बदलून टाकावी, ज्यायोगे नायट्रोजनची वाढ आणि मायक्रोन्युट्रिंटची कमतरता यांच्यावर उपाय होईल.
• 25 ते 30 टक्के पाणी देखील, दर 10 दिवसांनी बदलावे, म्हणजे बेडवर नायट्रोजनची वसढ होण्यापासून बचाव होईल
• बेड स्वच्छ ठेवावा, पाणी व माती बदलावी आणि नवीन अझोला दर सहा महिन्यांनी लावावा.
• अझोलाच्या शुध्द कल्चरने युक्त असा ताजा बेड लावावा जेव्हा कीटक किंवा रोग लागणे सुरू होईल.

संपूर्ण वाढ झालेले अझोला -

अझोला ऊत्पादन खड्डे

• लवकर वाढून पिट 10-15 दिवसांत भरून टाकेल. त्या वेळेपासून, 500-600 ग्राम अझोलाची कापणी दर रोज होऊ शकते.
• 15व्या दिवसापासून एखाद्या चाळणी किंवा ट्रेच्या मदतीने केले जाऊ शकते.
• कापणी केलेला अझोला ताज्या पाण्याने धुवायला हवा म्हणजे गाईच्या शेणाचा वास जाईल.

• ताज्या बायोगॅस स्लरीचा वापर केला जाऊ शकतो
• न्हाणीघर आणि गोठ्यातील सांडपाणी पिट् भरण्यासाठी वापरले जाऊ शकते. ज्या क्षेत्रांत ताज्या पाण्याचा अभाव आहे, कपडे धुतल्या नंतर उरलेले पाणी (दुसऱ्यांदा खंगाळलेले) देखील वापरले जावू शकते.

• तपमान ₂₀⁰_c - ₂₈⁰_c
• प्रकाश 50% पूर्ण सूर्यप्रकाश
• संबंधित आर्द्रता 65 - 80%
• पाणी (टाकीमध्ये असलेले) 5 - 12 cm
• pH 4-7.5

• एखाद्या जाळीत धुणे बरे म्हणजे लहान-सहान रोपटी पडून गेल्यरा त्यांना पुन्हां तळ्यात टाकता येईल
• ₂₅⁰_c पेक्षा कमी राहील ह्याची काळजी घेणे
• सावलीची जाळी वापरून प्रकाशाची तीव्रता कमी करता येईल
• ओव्हर क्राउडिंग टाळण्यासाठी अझोला बायोमास दर रोज काढून टाकावा.

स्त्रोत : पोर्टल कन्टेट टिम