जनावरांना अधाशीपणे चारा खाण्याची सवय असते. चारा खाताना एखादी तार, सुई, खिळा, पत्रा किंवा कोणतीही जखम करू शकणारी वस्तू चाऱ्यात असल्यास तोंडात जखम होऊ शकते. काही भागांत जनावरांना उसाचे वाढे चारा म्हणून देतात, अशा हिरव्या वाढ्यांमुळेही तोंडात जखमा झाल्याचे आढळते. त्याचप्रमाणे कडक, न चावल्या जाणाऱ्या चाऱ्यामुळे तोंडात जखम होऊ शकते. लाळ्या खुरकूत, तोंड येणे व बुळकांडी अशा रोगांतही तोंडात व्रण तयार होतात. तोंडातील मऊ त्वचा मृत होऊन गळण्यास सुरवात होते. बऱ्याच वेळा क्षारांच्या कमतरतेमुळे किंवा सवय म्हणून मोठ्या- जनावरांनाही अखाद्य वस्तू उदा. खडे, चामडे चघळण्याची सवय असते, त्यामुळे तोंडात जखमा होतात व व्रण तयार होतात.
तोंडात जखम झाल्यावर जनावर लाळ गाळते, जनावरास चारा खाता येत नाही, वेदना होतात, तोंडातील जखमांवर रोगजंतूंचा प्रादुर्भाव होतो व तोंडाची दुर्गंधी येते. अन्न न घेतल्याने जनावर भुकेलेले राहते, वजन घटते, उत्पादनावर विपरीत परिणाम होतो. बऱ्याच वेळा तोंडातील जखमांमधून रोगजंतूंचा प्रादुर्भाव होऊन लाकडी जीभ किंवा तोंडात बेंड, गळू येणे असे प्रकारही होऊ शकतात.
बी. एस. काजळे, कोयनानगर, जि. सातारा
माहिती संदर्भ :अॅग्रोवन
अंतिम सुधारित : 10/7/2020
करडांच्या शरीरस्वास्थ्य सुयोग्य राखण्यासाठी सकस आह...
शेळीपासून मांस, शिंगे व खुरे यांपासून डिंकासारखे प...
अपघातात कायमचे अपंगत्व आलेल्या अकोला जिल्ह्यातील प...
जनावरांची उत्पादकता टिकवण्यासाठी, तसेच त्यांचे आरो...