तेलबिया पिके

तेलबिया पिके

उन्हाळी हंगामाकरिता डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाने एकेटी-101 आणि एनटी 11-91 या जातींची शिफारस केली आहे. एकेटी-101 या जातीचे गुणधर्म म्हणजे हा वाण 90-95 दिवसांत पक्व होतो.

तिळाचे पीक चांगला निचरा होणाऱ्या सर्व प्रकारच्या जमिनीत घेता येते. तिळाचे बियाणे बारीक असल्यामुळे जमीन चांगली, भुसभुशीत तयार करावी.

तिळाचे पीक पाण्याचा चांगला निचरा होणाऱ्या सर्व प्रकारच्या जमिनीत घेता येते. बियाणे बारीक असल्यामुळे जमीन चांगली भुसभुशीत तयार करावी.

उन्हाळी भुईमुगाचे जातीनिहाय उपट्या जातीचे वाळलेल्या शेंगाचे एकरी १० ते १२ क्विंटल आणि पसऱ्या जातीचे एकरी १२ ते १६ क्विंटल उत्पादन मिळते.

एरंडी हे पीक पानथळ किंवा विम्लयुक्त जमीन सोडून सर्व प्रकारच्या जमिनीत घेता येते.

करडईच्या बियांपासून चवहीन व रंगहीन, परंतु भरपूर पोषकद्रव्ये असलेले तेल मिळते. या तेलात वेगवेगळी मेदाम्ले असतात. करडईच्या तेलात ओलेइक आम्ल व लिनोलिइक आम्ल असतात.

यावर्षी खरीप हंगामात उशिरा पाऊस पडल्यामुळे ब-याच क्षेत्रात क्षेत्र वाढणार आहे.

महाराष्ट्र राज्यामध्ये रब्बी हंगामातील करडई हे महत्त्वाचे तेलबिया पीक आहे. या पिकाच्या मुळ्या जमिनीत 140 ते 150 सेंटिमीटर खोलवर जाऊन ओलावा शोषून घेतात.

जट्रोफाची लागवड पावसाळ्यात म्हणजे जून ते सप्टेंबर या कालावधीत करावी, त्यासाठी एप्रिल-मेमध्ये जमीन नांगरावी.

उन्हाळी हंगामात भुईमुगाचे चांगले उत्पादन मिळते. थंडीचा कालावधी कमी होताच भुईमूग लागवडीला सुरवात करावी. लागवडीसाठी अधिक उत्पादन देणाऱ्या सुधारित जातींची निवड करावी.

तिळाचे पीक चांगला निचरा होणाऱ्या सर्व प्रकारच्या जमिनीत घेता येते. तिळाचे बियाणे बारीक असल्यामुळे जमीन चांगली, भुसभुशीत तयार करावी.

ज्या बियांपासुन तेल मिळ्वता येते त्यांना तेल बिया म्हणतात. या विभागात वेगवेगळ्या तेलबियांच्या पिकासंबधीची माहिती यामध्ये दिली आहे.

महाराष्ट्रात भुईमुगाच्या पिकावर पाने गुंडाळणारी अळी, मावा, फुलकिडे, तुडतुडे या किडी प्रामुख्याने आढळून येतात.

मोहरी पेंड व माशांच्या उर्वरित अंशापासून अधिक दर्जेदार व उपयुक्त पदार्थांची निर्मिती करण्याचा प्रयत्न फिनलॅंड येथील एका संशोधन प्रकल्पामध्ये करण्यात आला आहे.

भारतीय दैनंदिन आहारातील एक महत्वाचा घटक म्हणजे खाद्यतेल होय. याबद्दल दुमत असण्याचे कारण नाही.

जिरायती क्षेत्रात ऑक्‍टोबरच्या पहिला आठवड्यापर्यंत करडईची लागवड पूर्ण करावी. भारी जमिनीत लागवड करताना 30 सें.मी. बाय 45 सें.मी., मध्यम जमिनीत 45 सें.मी. बाय 20 सें.मी. अंतर ठेवावे.

सुर्यफुल पीक फुलो-यात असताना सकाळी ७ ते ११ या वेळेत हाताला तलम कापड गुंडाळून फुलाच्या तबकावरुन हळूवार हात फिरवावा म्हणजे कृत्रिम परागीभवन होऊन दाणे भरण्याचे प्रमाण वाढते.

सुर्यफुल हे पिक कमी कालावधीत येणारे असून सूर्यप्रकाशास संवेदनशील असल्यामुळे खरीप, रब्बी व उन्हाळी या तीनही हंगामात हमखास येणारे पीक आहे.

सूर्यफुलासाठी मध्यम ते भारी, पाण्याचा उत्तम निचरा होणारी व 6.5 ते आठपर्यंत सामू असणारी जमीन योग्य असते.

सूर्यफूल हे खरिपातील महत्वाचे पीक मानले जाते. या पिकाला रोगांचा प्रादुर्भाव झाल्यास मोठ्या प्रमाणावर उत्पादनात घट होते. सूर्यफुलावरील रोगांची ओळख करून योग्य वेळी नियंत्रण केल्यास आर्थिक नुकसान टाळता येऊ शकते.

सूर्यफूल पिकावर सूर्यप्रकाशाच्या तीव्रतेचा परिणाम होत नाही, त्यामुळे हे पीक कोणत्याही हंगामात तसेच कोणत्याही कालावधीत घेता येते.

मध्यम ते भारी, पाण्याचा चांगला निचरा होणाऱ्या जमिनीत सोयाबीन लागवड करावी.आज शेतकरी पेरणी योग्य जमीन तयार करण्यासाठी यांत्रिकीकरणाचा अवलंब करतात.

भोपाळ येथील केंद्रीय कृषी अभियांत्रिकी संस्थेने सोयाबीनपासून लोणी निर्मितीच्या तंत्रज्ञान विकसित केले असून, त्याचे व्यावसायिक हस्तांतरण नुकतेच करण्यात आले.