भाजीपाला

भाजीपाला

अळूच्या लागवडीसाठी भरपूर सेंद्रिय पदार्थ असणारी, मध्यम ते भारी, चांगल्या निचऱ्याची जमीन निवडावी.

अळूच्या लागवडीसाठी भरपूर सेंद्रिय पदार्थ असणारी, मध्यम ते भारी, चांगल्या निचऱ्याची जमीन निवडावी.

पूर्व मशागत करताना नांगरणी,दोन वेळा वखरणी करावी. पुसा नसदार,देशी,चैताली,को-१,कोकण हरिता,फुले-सुचेता इत्यादि शिफारसीत वाणचे एकरी २ किलो बियाणे वापरावे.

उन्हाळी हंगामातील कमी कालावधीत, कमी खर्चात आणि कमी पाण्यात शेंगवर्गीय भाजीपाल्याचे पीक म्हणजे घेवडा.

भाज्या, कडधान्ये, तृणधान्ये, बिया वेगवेगळया जीवनोपयोगी वस्तूंमध्ये वापरण्यात येतात ज्यामुळे त्या वस्तूंचा दर्जा, प्रत, आणि एकंदरीत गुणात्मक वाढीसाठी उपयोग होतो .

या विभागात कांदा या कंद भाजीच्या पिकाविषयी माहिती दिली आहे.कांदा हे व्‍यापारिदृष्‍टया सर्वात महत्‍वाचे भाजीपाला पिक आहे.

कांदा साठवण चाळ बांधताना जागेची निवड महत्त्वाची असते. चाळीसाठी उंचावरची व पाणी न साठणारी जागा निवडावी. चाळीची उभारणी दक्षिण-उत्तर अशी करावी. चाळीची लांबी 50 फुटांपेक्षा जास्त असू नये.

या विभागात काकडी या वेलवर्गीय भाजीच्या पिकाविषयी माहिती दिली आहे. महाराष्‍ट्रामध्‍ये अंदाजे 3711 हेक्‍टरवर या पिकाची लागवड होते.

काकडी लागवड जून-जुलै आणि जानेवारी-फेब्रुवारी महिन्यांत करावी. जमिनीची योग्य मशागत करून शेणखत मिसळून द्यावे.

या विभागात कारली आणि दोडका या वेलवर्गीय पिकाविषयी माहिती दिली आहे.कार्ली व दोडका यांच्‍या वाढीची सवय व मशागतीची सुत्रे जवळ जवळ सारखीच आहेत.

कारली हे वेलवर्गीय पीक असल्याने वेलींना आधार दिला असता त्यांची वाढ चांगली होते.

या कुलात अनेक उपयुक्त वनस्पतींचा समावेश आहे. फळे बहुधा खाद्य असून काहींची फळे, फुले व पाने भाजीकरिता वापरतात. पडवळ, भोपळा, काकडी, कलिंगड, खरबूज इ. मोठ्या प्रमाणावर लागवडीत आहेत.

या विभागात कोथिंबीर या पिकाविषयी माहिती दिली आहे.

या पिकास थंड हवामान मानवते. अति पर्जन्यमान व आर्द्रतेचा कालावधी सोडल्यास कोथिंबिरीची वर्षभर लागवड करता येते.

व्यापारीदृष्ट्या कोथिंबिरीची लागवड सुधारित पद्धतीने करणे फायद्याचे ठरते. या पिकास थंड हवामान मानवते.

कोबीचा गड्डा ही त्या वनस्पतीची खूप मोठी कळी असल्याने ती अनेक जाड मांसल पानांची बनलेली असते. तिचा सॅलड, उकडून, लोणचे, सूप करून अशा विविध स्वरूपात उपयोग करतात.

या विभागात कोबी आणि फूलकोबी या पिकाविषयी माहिती दिली आहे.

कोबीवर्गीय भाज्यांमध्ये कोबी, फ्लॉवर (फुलकोबी), नवलकोल, ब्रोकोली, ब्रुसेल स्प्राउट, टरनिप यासारख्या पिकांचा समावेश होतो.

या विभागात गवार या शेंग भाजीच्या पिकाविषयी माहिती दिली आहे.

या विभागात गाजर या कंदभाजी लागणारे लागणारे हवामान, जमीन, सुधारित जाती, हंगाम, लागवड पद्धत, खते आणि पाणी व्यवस्थापन, कीड रोग आणि त्यांचे नियंत्रण इ.

उत्तम निचरा होणारी असावी. जमिनीची आम्ल-विम्लता 6.5 असल्यास पिकाची वाढ उत्तमरीत्या होते.

मी रब्बी हंगामासाठी कांद्याची गादीवाफ्यावरच रोपवाटिका तयार करतो. रब्बी हंगामासाठी पुणे फुरसुंगी या स्थानिक जातीचे घरचेच बियाणे निवडतो. पारंपरिक पद्धतीने एकरी तीन किलो बियाणे लागते.

या विभागात घेवडा या शेंग वर्गीय भाजीच्या पिकाविषयी माहिती दिली आहे.

घेवडा लागवडीविषयी माहिती येथे देण्यात आलेली आहे.

अमेरिकन कृषी विभागाने जनुकीय सुधारित बटाट्याच्या व्यावसायिक लागवडीसाठी प्रथमच मान्यता दिली आहे.

टर्निप म्हणजे शलगम हे तारांकित पीक उच्चभ्रू श्रीमंत आणि तारांकित हॉटेलसाठीच याचा वापर केला जातो. कंदाचा आणि पानाचा भाजीसाठी वापर केला जातो.

या विभागात टोमॅटो या वांगी वर्गीय पिकाविषयी माहिती दिली आहे. महाराष्‍ट्रात टोमॅटो लागवडीखाली अंदाजे 29190 हेक्‍टर क्षेत्र आहे.

बारामती येथील कृषी विज्ञान केंद्रातर्फे टोमॅटोमध्ये पॉलिथिन आच्छादनासंदर्भात प्रात्यक्षिके घेण्यात आली आहेत. यासाठी चार फूट रुंदीचे व 30 मायक्रॉन जाडीचे आच्छादन पेपर वापरण्यात आला.

या विभागात दीपक हेमा भांगरे यांनी टोमॅटो शेतीसाठी जमिनीची मशागत कशाप्रकारे करावी यासंबधी माहिती दिली आहे.

या पिकावरील किडी व रोगाच्या वाढत्या प्रादुर्भावा-वर नियंत्रण ठेवणे फळांची प्रत तसेच उत्पादन वाढीच्या दृष्टीने महत्ताचे आहे.