गँगरीनवर ‘हाफकिन’चा उतारा

बॉम्बस्फोट, अतिरेकी हल्ला, युध्दात होणाऱ्या जखमा, अपघातातून होणारे गँगरीन, मधुमेहींच्या जखमांचे गँगरीनमध्ये होणारे रूपांतर... परिणामी शरीराचा अवयवच कापून टाकण्याची येणारी दुर्दैवी वेळ. पण या दुष्टचक्रावर मात करणारे 'मिक्स अँटी गॅस गँगरीन' औषध तयार करण्यात हाफकीन महामंडळाला यश आले असून भारतात प्रथमच अशा प्रकारचे औषध विकसित करण्यात आले आहे. या इंजेक्शनमुळे शरीराचा अवयव कापण्याची वेळ येणार नाही.

'मिक्स अँटी गॅस गँगरीन' हे औषध तयार करण्यासाठी गेल्या पाच वर्षांपासून महामंडळाच्या शास्त्रज्ञांची टीम झटत होती. अखेर ४ मार्च २०१४ रोजी केंद्र सरकारच्या विज्ञान तंत्रज्ञान मंत्रालयाच्या बायोटेक्नॉलॉजी विभागाने या औषधाला मान्यता दिली. औषध निर्मितीसाठी १ कोटी ४० लाख रुपयांचे अनुदानही दिले. येत्या जून महिन्यापासून हाफकिनच्या पिंपरीतील प्रकल्पात या औषधाची निर्मिती सुरू होईल. पुढील नऊ महिन्यात हे औषध बाजारात येईल.

बॉम्बस्फोट, गोळीबार, अपघातात होणाऱ्या जखमांमधून जीवाणू शरीरात प्रवेश करतात. मधुमेही पेशंटमध्ये बऱ्या न होणाऱ्या जखमा संसर्गाला आमंत्रित करतात. विषाणूंचा संसर्ग झाल्यावर विशिष्ट प्रकारचा गॅस तयार होतो. या जखमांमध्ये नायट्रोजन गॅसचे प्रमाण ७५ टक्के असते. ऑक्सिजनचे प्रमाण अत्यल्प असल्याने पेशी मरतात परिणामी त्वचेखाली पोकळी तयार होते. त्यात तपकीरी लाल रंगाचे पाणी होते. जखमा झालेल्या त्वचेच्या भागातून विशिष्ट प्रकारची वास येतो. पेशंटला ताप येतो, वेदना होतात. संसर्ग पसरून नये म्हणून शरीराचा भाग कापून काढावा लागतो. पण त्यावर उपाय म्हणून अँटी गॅस गँगरीनचे औषध पेशंटला जीवघेण्या आजारातून लवकर बरे करण्यास मदत करते.

लेखक : राजेश चुरी, मुंबई

महाराष्‍ट्र टाईम्‍स मधील लेख