रुग्णाला कोणकोणती लक्षणे आहेत, लक्षणे कधी सुरू झाली, कोणत्या क्रमाने आली,त्यांची तीव्रता वगैरे माहिती घ्यावी. उदा. ताप असल्यास- ताप कधीपासून आहे, कायम आहे का मधून मधून आहे, त्याबरोबर थंडी वाजते काय, किती ताप आहे, इतर लक्षणे असल्यास ताप आधी आला का इतर लक्षणे आधी वगैरे माहिती घ्यावी.
यापूर्वी असाच आजार झाला होता काय? असल्यास कधी? उपचार घेतला होता काय,पूर्ण बरा झाला होता काय, यापेक्षा वेगळे आजार झाले होते काय, इत्यादी माहिती विचारावी. काय विचारायचे हे हळूहळू अनुभवाने समजते.
काही आजार अधूनमधून डोके वर काढतात (उदा. क्षयरोग), तर काही आजार दीर्घ मुदतीचे असतात. (उदा. सांधेदुखी, पाठदुखी, क्षय, कुष्ठरोग). म्हणून ही सर्व माहिती विचारायची असते.
कुटुंबात आजार आहे किंवा होता काय?
असाच किंवा इतर महत्त्वाचे आजार (उदा. दमा, मधुमेह, क्षय, कुष्ठरोग, रक्तदाब) घरात आणखी कोणाला आहेत किंवा होते काय? असल्यास त्याबद्दल माहिती घ्यावी. काही आजार एकमेकांच्या संसर्गाने होतात.(उदा. क्षयरोग) काही आजार कमीअधिक आनुवंशिक असतात. (उदा. मधुमेह, अतिरक्तदाब, रक्तस्त्रावाची प्रवृत्ती, इ.
ही माहिती मुख्यतः संसर्गजन्य रोगांबाबतीत उपयोगी पडते. विशिष्ट लस टोचली असेल तर बहुधा त्या आजारापुरता तरी धोका नसतो किंवा कमी असतो.
रुग्णास काही ब-यावाईट सवयी (व्यसने) असल्यास त्याची माहिती
दारू, धूम्रपान, तंबाखू अशा ब-याच सवयींचा व रोगांचा संबंध असतो. धूम्रपानाने श्वसनाचे रोग, हृदयविकार आणि जठरदाह लवकर होतात. दारुमुळे यकृत खराब होते.
कधीकधी आत्ताचा आजार व रुग्ण करीत असलेला कामधंदा यांचा संबंध असतो. उदा. पिठाच्या गिरणीत काम करणा-याला श्वसनाचे आजार लवकर होतात. पिकांवर नेहमी औषध-फवारणी करणा-या ला श्वसनाचे आणि चेतासंस्थेचे आजार होऊ शकतात. ही सर्व माहिती कशी विचारायची हे अनुभवाने समजत जाईल.
लेखक : डॉ. श्याम अष्टेकर (MBBS, MD community Medicine)
संदर्भ : आरोग्याविद्या
अंतिम सुधारित : 8/3/2020
अॅडिसन रोग : (बाह्यकज-प्रवर्तक-न्यूनता). अधिवृक्क...
तोंडामध्ये आकडे असलेल्या परजीवी कृमीला ‘अंकुशकृमी...
डाळिंब पिकामध्ये बॅक्टेरिअल ब्लाइट, मर (फ्युजॅरिय...
ढगाळ हवामानामुळे मावा किडीचा प्रादुर्भाव वाढण्याची...