ग्रे पँन्सी

पांढरट, राखाडी रंगाचे हे फुलपाखरू आणि त्यांवर बारीक गोळ्यांची नक्षी हे याचे रंगविशेष. पंखावर काळ्या, तपकिरी वळणदार रेषा आणि त्यामध्ये काळे, पिवळे, तपकिरी उठावदार ठिपके यामुळे हे फुलपाखरू चटकन ओळखता आणि लक्षात ठेवता येते. पँन्सी ह्या समुहातल्या सर्व फुलपाखरांच्या पंखांवर ही गोळ्यागोळयांची नक्षी असते. आपल्याकडे ६ जातीची पँन्सी दिसतात. ती म्हणजे ग्रे पँन्सी, लेमन पँन्सी, चॉकोलेट पँन्सी, पिकॉक पँन्सी, ब्लू पँन्सी आणि यलो पँन्सी. बऱ्याचवेळेला ही फुलपाखरे पंख पसरवून बसतात आणि त्यामुळे ती सहज ओळखता येतात. मात्र ह्यांचे पावसाळ्यात / उन्हाळ्यात रंग कमी अधीक गडद आणि वेगळे असतात. त्याचप्रमाणे यांच्या पंखांखालचे रंग अतिशय वेगळे असतात, यामुळे जर ही पँन्सी फुलपाखरे पंख मिटून बसलेली असतील तर सहज गल्लत व्हायची संभावना असते.

पुर्ण भारतभर आणि सर्व हंगामात हे फुलपाखरू आपल्याला दिसू शकते. मात्र पावसाळ्यात आणि पावसाळ्यानंतरच्या महिन्यांमधे ही आपल्याला मोठया संख्येने दिसतात. मोकळ्या मैदानात, गवताळ कुरणांमधे, पायवाटांवर, नदी नाल्यांच्या बाजूला ही जास्त आढळतात. सकाळच्या कोवळ्या उन्हात ही जास्त उडताना दिसतात आणि एखाद्या फांदीच्या टोकावर बसून आजूबाजूला टेहेळणी करतात. बऱ्याच वेळेला इतर फुलपाखरांच्या पाठीमागे जलद उडत जाउन, त्यांचा पाठलाग करून त्यांना पळवून लावतात. घाणेरी, झेंडू, कॉसमॉस या जास्त मध असणाऱ्या फुलांवर ती आकर्षित होतात.

यांची अंडी आणि अळ्या या कोरांटी आणि इतर जातीच्या झाडांवर असतात. अंडी एकेकटी टाकली जातात आणि अळ्या ह्या काळसर रंगाच्या असून त्यांच्या अंगावर फांद्या असलेले काटे असतात. "निम्फॅलीड" जातीतील ही फुलपाखरे जलद उडण्याकरता प्रसीद्ध आहेत. तसेच त्यांचे रंगही आकर्षक, उठावदार आणि वेगवेगळ्या रंगसंगती असलेले असतात. यांना सर्वसाधारणपणे "ब्रश फुटेड" म्हणून संबोधले जाते कारण यांच्या पुढच्या पायांच्या आजूबाजूला काही वेळेस लांब, दाट केसासारखे खवले असतात आणि ते लांबून केसाळ ब्रशसारखे दिसतात. या जातीच्या फुलापाखरांची संख्या जगात सर्वात जास्त आहे. यांच्यामध्ये एवढी विवीधता असल्यामुळे त्यांची वर्गवारी वेगवेगळ्या उपजातींमधे केली आहे.

लेखक - युवराज गुर्जर

स्त्रोत -  युवराज गुर्जर ब्लॉग