सिल्वरलाईन

"सिल्वरलाईन" हे फुलपाखरू जेमतेम एक इंचाच्या आसपास असते पण याचे झळझळीत आकर्षक रंग त्याला एक वेगळाच उठाव देतात. यांच्या पंखांची खालची बाजू फीकट पिवळसर रंगाची असून त्यावर भडक लालसर गडद भगव्या रंगाचे पटटे असतात. या पटटयांच्या कडांना काळी किनार असते. सर्वात आकर्षक आणि उठावदार गोष्ट म्हणजे या भगव्या पटटयांच्या मधोमध एक बारीक चंदेरी / रूपेरी कलाबूतीप्रमाणे ओळ असते. आणि म्हणूनच हे "सिल्वरलाईन"https://static.vikaspedia.in/media_vikaspedia/mr/images/rural-energy/environment/91c94893593593f93593f92792493e-92b94193292a93e916930947/Silverline2.jpg"ब्लू" जातीतील हे फुलपाखरू असल्यामुळे नरांना पंखाच्या वरच्या बाजूला निळसर झळाळी असते. यांचे पोट जाडसर असून त्याचा रंगसुद्धा फिकट पिवळसर असतो आणी त्यावर गडद काळ्या रंगाचे गोल पटटे असतात.

ही फुलपाखरे साधारणत: पावसात आणि त्यानंतरच्या काळात सहज दिसतात. हे फुलपाखरू उडताना झटके देत उडते. मात्र जेंव्हा ते फुलावर बसून मध पीत असते तेंव्हा अतिशय शांत बसते त्यामुळे त्याचे छायाचित्र घेणे सहज शक्य होते. पण जर का त्याचे लक्ष विचलीत झाले तर ते वेडीवाकडी वळणे घेत लांब उडत जाते आणि त्याचा पाठलाग करणे अशक्य असते. त्यांच्या पंखांचा वरचा रंग एवढा काही वातावरणात मिसळून जातो की ते परत सापडणे खूप कठीण असते. या फुलपाखराच्या इतर आठ उपजाती भारतात सापडतात पण त्यातसुद्धा "लॉंगबॅडेड सिल्वरलाईन" आणि "शॉट सिल्वरलाईन" अधीक सहज दिसतात.

हे फुलपाखरू त्याच्या बचावासाठी "खोटे डोके" असल्याचे उत्तम तंत्र वापरते. आपण जर बारकाईने त्याच्या खालच्या पंखाच्या शेवटी बघीतले तर आपल्याला त्या तीथे त्याचे डोळे, दोन मिश्या, तोंडाचा भाग अशी नक्षी सहज दिसून येते. बसतानासुद्धा ते हा पंखाचा भाग सतत हलवत आणि एकमेकांवर घासत बसते ज्यामुळे हे फुलपाखरू आपले डोके सारखे हलवत आहे असा भास होतो. या हालचालीमुळे आणि "खोटया डोक्याच्या" आभासामुळे त्यांचे भक्षक, पक्षी आणि सरडे त्यांच्या खोर्टया डोक्यावर हल्ला करतात आणि त्यांच्या तोंडात फक्त पंखाचा काही भाग उरतो. तेवढया वेळात वेडीवाकडी वळणे घेत हे फुलपाखरू लांब आणि सुरक्षीत जाउन बसते आणि त्याच्या जीवावरचे फक्त शेपटावर निभावते.

लेखक - युवराज गुर्जर

स्त्रोत -  युवराज गुर्जर ब्लॉग