शेलिंग यांनी मुख्यत्वे अर्थशास्त्राविषयी लिहिले. त्यांच्या गंथांपैकी नॅशनल इन्कम बिहेव्हिअर (१९५२), इंटरनॅशनल इकॉनॉमिक्स (१९५८), द स्ट्रॅटिजी ऑफ कॉन्फ्लिक्ट (१९६०), स्ट्रॅटिजी अँड आर्म्स कंट्रोल (सहलेखक-मॉर्टन एच्. हॅलपेरिन, १९६१), आर्म्स अँड इन्फ्लुअन्स (१९६७), मायकोमोटिव्ह्ज अँड मॅक्रोबिहेव्हिअर (१९७८), चॉइस अँड कॉन्सिक्वेन्सिस (१९८४) इ. प्रसिद्घ व मान्यवर गंथ होत. द स्ट्रॅटिजी ऑफ कॉन्फ्लिक्ट या गंथात सौदाशक्ती आणि व्यूहतंत्रवर्तन या संकल्पनांची त्यांनी मीमांसा केली आहे. यात प्रथमच शेलिंगनी केंद्रबिंदूची संकल्पना स्पष्ट केली असून ती ‘ शेलिंग बिंदू ’(शेलिंग पॉइंट) या नावाने ओळखली जाते. तसेच अमेरिका व सोव्हिएट रशिया यांमधील आण्विक शस्त्रास्त्र स्पर्धेचे त्यांनी विश्लेषण केले. त्यात त्यांनी सामाजिक विज्ञानांकरिता ‘ खेळ सिद्धांत ’ ह्या गणिती तंत्राचा वापर केला. मर्यादित स्वरूपात वा कमाकमाने प्रतिपक्षावर सूड उगविणे (वा बदला घेणे) ही कल्पना त्यांनी आपल्या आर्म्स अँड इन्फ्लुअन्स या गंथातून मांडली; युद्धविषयक अर्थशास्त्रीय सिद्धांतही त्यांनी मांडले आहेत. त्यांचा अमेरिकन सरकारने उत्तर व्हिएटनाम युद्धात उपयोग केला (ऑपरेशन रोलिंग थंडर-१९६५). मात्र त्यात अमेरिकन सरकार अपयशी ठरले. शेलिंगने तीन आठवडयांच्या काळात कारवाईत यश न आल्यास, अमेरिकेने बाँबहल्ला सोडून दयावा, असे आवाहन केले होते.
शेलिंग यांनी वांशिक विलगतावादाच्या सिद्धांताचा शोधनिबंध प्रसिद्ध केला (१९७१). त्यात त्यांनी असे दाखवून दिले की, रंगरूपाने आपल्यासारख्याच असणाऱ्या आपल्या शेजारील लोकांविषयी अल्पसा आपलेपणा दाखविला, तर संपूर्ण विलगता नष्ट होईल.भूतपूर्व राष्ट्राध्यक्ष जिमी कार्टर यांच्या सूचनेनुसार जागतिक तापमान चर्चा आयोगाचे अध्यक्षपद शेलिंग यांच्याकडे देण्यात आले होते. त्यांच्या मते हवामानबदल हे विकसनशील राष्ट्रांपुढे मोठे आव्हान असून, अमेरिकेपुढे उभारण्यात आलेले आव्हान हे अतिरंजित स्वरूपाचे आहे. मार्शल योजनोत्तर कालखंडात आलेल्या अनुभवांच्या आधारे त्यांनी असे प्रतिपादन केले आहे की, विश्वविषयक तापमान ही सौदाबाजीची समस्या मानली पाहिजे. जर सबंध जगाने उत्सर्जन कमी केले, तर विकसनशील देशांना सर्वाधिक फायदे मिळतील आणि विकसित देशांना सर्वाधिक खर्च सोसावा लागेल.शेलिंग यांनी हार्व्हर्ड विदयापीठांतर्गत जॉन एफ्. केनेडी स्कूल ऑफ गव्हर्नमेंट येथे ल्यूसिअस एन्. लीटेराटर प्रोफेसर ऑफ पोलिटिकल इकॉनॉमी IIASA-लक्झेंबर्ग-ऑस्ट्रिया येथे १९९४-९९ पर्यंत संशोधन केले. त्यांनी कोपनहेगन मतैक्य परिषदेत एक तज्ज्ञ म्हणून भाग घेतला होता.त्यांना नोबेलव्यतिरिक्त खालील पुरस्कार प्राप्त झाले : हार्वे विज्ञान व तंत्रविदया पुरस्कार, १९८३; अर्थशास्त्रीय संशोधनार्थ इझ्राएल पुरस्कार, १९९४; एमेट अर्थशास्त्र पुरस्कार, २००२; जेरूसलेम निर्मिती पुरस्कार, २००६; जानोस बोल्यायी पुरस्कार; जॉन फॉन न्यूमन सिद्धांत पुरस्कार. ऑमन यांचे निवडक साहित्य पुढीलप्रमाणे : आस्फीरिसिटी ऑफ आल्टरनेटिंग नॉटस (१९५६), व्हॅल्यूज ऑफ नॉन-ॲटॉमिक गेम्स (सहलेखक- एस्. एस्. शेप्ली, १९७४), गेम थिअरी (हिब्रू , १९८१), लेक्चर्स ऑन गेम थिअरी (१९८९), हँडबुक ऑफ गेम थिअरी विथ इकॉनॉमिक ॲप्लिकेशन्स (१९९५), रिपीटेड गेम्स विथ इन्कम्प्लीट इन्फर्मेशन आणि कलेक्टेड पेपर्स, खंड, १, २ (२०००).
लेखक - गद्रे वि. रा.
स्त्रोत - मराठी विश्वकोश
अंतिम सुधारित : 4/13/2019
सुविख्यात अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ व कोशकर्ता. त्याच...
सुप्रसिद्ध इंग्रज समाजसुधारक आणि अर्थशास्त्रज्ञ. ल...
सुविख्यात अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ. जन्म सॉगर्टींझ (...
सुप्रसिद्ध अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ, साकलिक अर्थशास...